Moi,
6. joulukuuta 2011 22.38 Timo Juhani Lindfors timo.lindfors@iki.fi kirjoitti:
Timo Jyrinki timo.jyrinki@gmail.com writes:
Yleisellä tasolla https://fsfe.org/projects/os/def.html vastaa
Juu juurikin tämä dokkari oli silloin siellä DFD:n wikissä. Kyllä muistelen kansainväliselläkin listalla yrittäneeni kysyä että kai pitäisi ensin keskustella mitä oikeastaan tarkalleen tarkoitetaan vapaalla formaatilla tai muuten ollaan helposti aika ikävällä pohjalla.
"Vapaa formaatti" termille ei liene täsmällistä määrittelyä, vaan pikemminkin kyse lienee siitä, että onko jokin tiedostomuoto tai rajapinta avoimen standardin mukainen. "Open standard" on mielestäni ihan ok määritelty useammassakin paikassa, esim. FSFE:n toimesta ja EU:n komission European Interoperability Framework 1&2 -versioissakin on EU:n määritelmä.
DFD:n sivuilla on myös http://documentfreedom.org/2011/os.fi.html (ehtisiköhän joku suomentamaan tuon?).
Microsoft tosin yrittää väittää, että termille "open standard" ei ole määritelmää, ja siten yrittää vesittää ettei kenenkään tarvitsisi tai edes voisi vaatia avoimuutta, mutta minusta open standard on kyllä määritelty ihan riittävästi.
Päivän nimi ei kuitenkaan ole avointen standarien päivä, vaan avoimen dokumentin päivä, millä viitataan OpenDocumentiin (http://documentfreedom.org/2011/odf.fi.html). Argumentoinnissa .odt:n puolesta on varmaan aika helppo sanoa, että kilpailija .doc ei ole avoin. Myöskään .docx ei ole avoin, koska se ei noudata standardia (OfficeOpen XML). MS ei käsittääkseni ole vielä julkaissut versiota Officesta joka noudattaisi heidän omaa standardiaan. Sitten kun julkaisevat, niin pitää ryhtyä puolustamaan, että miksi OpenDocument on parempi avoin standardi kuin OfficeOpen XML.
Esim.: onko zip vapaa formaatti? Sitähän voi kirjoittaa ja lukea vapaalla softalla mutta jos wikipediaan on uskominen niin formaattia alettiin standardoida vasta 2010.
En tunne tarkemmin, mutta wikipedian artikkelin mukaan (http://en.wikipedia.org/wiki/Zip_(file_format)) määrittely on PKWARE:n julkaisema (appnote.txt-tiedostossa ohjelmien mukana?) ja se on public domain, eli zip-muotoa saa kuka tahansa käyttää vapaasti. Kuten kirjoititkin, riippumattomia ja avoimia implementaatioitakin löytyy.
Ainoa ongelma on, että standardi ei ole toimittajariippumaton, eli se ei ole standardointijärjestön julkaisema. Wikipedia-artikkelin mukaan kun se kävi ISO/IEC JTC 1:n äänestyksessä, niin tulos oli, että formaattia ei haluta standardoida virallisesti vaan ISO/IEC on tyytyväinen PKWARE:n työhön ja zip:iä käytettäessä voidaan viitata ISO/IEC:n päätökseen, että PKWARE:n julkaisema määrittely on hyväksytty ISO/IEC:n työskentelyyn.
Ehkä ulkopuolisille pitää sanoa, että zip ei ole aivan puhdasoppisesti avoin standardi, mutta riittävän avoin että sitä on ok käyttää?
Standardeista puhuttaessa pitäisi periaatteessa myös lisätä mukaan versionumero. Siitä huolimatta, että käytössä on avoin standardi, niin käytännössä ei ehkä kannata käyttää ihan tuoreinta versiota ennen kuin on tarkistettu, että riittävän moni implementaatio on ottanut sen käyttöön. Muistaakseni esim. TLS:n kohdalla oli niin, että IE tukee jo TLS1.2:ta mutta Firefox vasta TLS1.1:stä. Ja PDF:n kohdalla on tietysti niin, että Adoben työkalut tukee aina uusimpia standardiversioita kun taas avoimet kilpailijat tulee pari vuotta perässä.
Suurelle yleisölle uskoisin kuitenkin, että seuraavat esimerkit ovat sopivia yleistyksiä: - odt mielummin kuin doc - html5 mielummin kuin flash tai silverlight - svg mielummin kuin psd - pdf mielummin kuin doc(?) - ogg mielummin kuin mp3
Näillä kun menee aluksi ja asiaan enemmän perehtyville näyttää avointen standardien määritelmää, niin uskoisin että argumentaatio on vahvalla pohjalla.
PS. Tuli vielä mieleen, että on tällainenkin määritelmäsivusto, joka tosin koskee vain kulttuuriteoksia: http://freedomdefined.org/Definition