= Buletini i FSFE-së - Gusht 2015 =
[ Lexojeni online: https://fsfe.org/news/nl/nl-201508.sq.html ]
== Përgjigje konsultës së BE-së mbi të drejtat e kopjimit, patentat, dhe sekretet tregtare ==
Në fillimet e këtij muaji, FSFE-ja iu përgjigj “Konsultës mbi
respektimin e pronësisë intelektuale në procedurat e prokurimeve
publike”, të mbajtur me nismën e Komisionit Europian. Sipas Komisionit,
qëllimi fillestar i konsultës qe “mbledhja e provave, opinioneve dhe
përshtypjeve lidhur me respektimin e të drejtave të pronësisë
intelektuale dhe sekreteve tregtare gjatë procedurave të prokurimit
publik”, dhe të shprehej nëse për këtë temë ka nevojë për një
udhërrëfyes për autoritetet publike.
Në përgjigjen tonë, e rivumë gishtin në disa çështje që kanë nevojë të
trajtohen te tema e përgjithshme e konsultës. Për shembull, lidhur me
patentat mbi software-in shpjeguam se është e pamundur të prokurohet
software i cili nuk cenon asnjë patentë, dhe se të drejtat e zotëruesve
të të drejtave të kopjimit nuk duhet të zhvleftësohen nga patenta palësh
të treta. Për më tepër, FSFE-ja mbrojti idenë se çdo software i
financuar me paranë publike do të duhej të publikohej dhe shpërndahej si
Software i Lirë, si parazgjedhje, që cilido të mund ta përdorë software-
in për qëllimet e veta dhe kështu të ofrojë shërbime më të mira për
autoritetet publike.
Praktikantja jonë e tanishme, Polina Malaja i përmblodhi përgjigjet tona
dhe shkroi rreth konsultës në blogun e vet[1], si dhe i hodhi përgjigjet
tona te wiki i FSFE-së[2].
== Si t’ia bëjmë me kufizimet në nivel firmware-i ==
Synimi i FSFE-së është t’u sigurojë atyre që zotërojnë pajisje TI të
kenë gjithnjë kontrollin mbi to, dhe vetëm ata. Gjatë viteve të fundit
ky parim themelor është goditur nga zhvillime të tilla si UEFI “Secure
Boot”[3], ose BIOS pronësorë. Këtu bëhet fjalë për software të shkallës
së ulët që xhiron sapo ndizni kompjuterin tuaj. Ky gatit hardware-in dhe
mund të hartohet i tillë që t’ua pengojë përdoruesve instalimin e
software-it që nuk është “autorizuar” nga prodhuesi. Ky fakt qe
gjithashtu një nga temat në fjalën e redaktorit tuaj[4] të mbajtur në
Akademy-në e këtij viti në Korunja të Spanjës, ku jepen disa ide se si
mund të shmangen këto kufizime të trupëzuara në produkt.
Një nga rrugët për t’iu kundërvënë këtyre zhvillimeve është pasja e
firmware-i alternativ nisjeje. Ka disa mënyra për të zëvendësuar
firmware-in pronësor të trupëzuar në produkt me të ngjashëm të lirë.
Anëtari ynë shok, Kevin Keijzer, shpjegon me hollësi se si "të
rregullohet një Beaglebone Black për të instaluar në të Coreboot"[5],
dhe se si "të hidhet Libreboot në një Lenovo X200 me Raspberry Pi"[6].
Një tjetër anëtar shok, André Ockers, shpjegon në blogun e tij se si
kaloi një Thinkpad T60p në Trisquel dhe Libreboot[7].
Veç punës për firmware alternativ dhe të lirë nisjesh, na duhet edhe të
shohim më tej në perspektivë. Na duhet të mendojmë se si t’i shtrijmë
idetë e Software-it të Lirë te hardware-i. Richard Stallman-i shkroi
rreth kësaj në artikullin e tij "Why we need free digital hardware
designs"[8].
== Diçka krejt tjetër ==
- Më 24-26 korrik, FSFE-ja mbajti në Esen Mbledhjen e Bashkërenduesve
Europianë për 2015-n (ECM15). Mes mjaft temave, bashkërenduesit tanë
diskutuan mbi strategjinë, mbi një propozim për ristrukturim të
bashkësisë dhe ndërlidhjeve të FSFE-së, si dhe mbi shtypin tonë dhe
punën me fushatat. Për më tepër hollësi, ju lutemi, lexoni postimin te
blogu i Erik Albers-it[9].
- Ekipi i FSFE-së për arsimin përditësoi sajtin e vet[10]. Hidhini një
sy, na jepni përshtypjet, ose më mirë akoma: bëhuni pjesë e ekipit
tonë të arsimit që të promovoni përdorimin e Software-it të Lirë në
shkolla dhe universitete.
- Redaktorit tuaj i morën një intervistë para fillimit të punimeve të
Akademy-së. Intervista gjendet te sajti i KDE-së[11]. Në të mbulohen
pyetje rreth shpërndarjes së parë GNU/Linux të përdorur nga redaktori
juaj, pse studioi politikë dhe administrim, si u përzie me FSFE-në, si
lidhet përparimi i shoqërisë me Software-in e Lirë, si dhe për
përfshirjen e tij në seminare mbi ndihmën e parë për kafshë të egra.
(Victorhck e përktheu intervistën në spanjisht[12].)
- Komisioni Europian hodhi në qarkullim si Software të Lirë programin
LEOS për përpunim tekstesh ligjorë[13]. Ky mund të përdoret për të
hartuar dhe përpunuar automatikisht tekste ligjorë. Deri tani
software-i mbulon tekste ligjorë të prodhuar nga KE-ja, por mund të
zgjerohet për të mbuluar procese të tjera ligjvënieje.
- Dy zhvillime të mbara në Francë: Nga njëra anë, qeveria frënge ka
hedhur në qarkullim gjedhe[14] për përdorim nga nëpunës prokurimesh
kur kërkohen zgjidhje TKI me bazë software-in e lirë. Gjedhet
përfshijnë klauzolat e prokurimit të Software-it të Lirë që i
detyrojnë zhvilluesit të sistemojnë kodin që kontribuojnë. Në anën
tjetër, Franca kërkon nga administrata e vet publike t’i japë
përparësi ODF-së kundrejt formatit OOXML të Microsoft-it (shihni një
artikull te Register[15] ).
- Më 3 Tetor 2015, FSF-ja kremton në Boston ditëlindjen e 30-të. Kjo do
festuar. Si organizmi vëlla i tyre, ju ftojmë të organizoni festa të
vockla ditëlindje[16] anembanë Europës. Na e bëni të ditur, nëse
planifikoni diçka, që ta promovojmë kremtimin.
- Nga grumbullimet planet[17]:
- Riccardo Iaconelli shkroi mbi WikiFM[18], një projekt KDE që synon
t’i japë botës dije të lirë dhe të hapur, në formë tekstesh
shkollore dhe shënimesh leksioni. Projekti është menduar për
studentët, kërkuesit dhe ata që mësojnë vazhdimisht, me doracakë
dhe lëndë që shtrihet nga matematika e thjeshtë deri te “Hartim me
QML” (i përdorur tashmë nga High Energy Physics Software
Foundation).
- Daniel Pocock shpjegon si[19] të regjistrohen veprimtari /live/
duke përdorur celularin tuaj dhe një mikrofon jake.
- Guido Arnold na njoftoi njohjen në Galicia të mbi 50 mijë nxënësve
me software-in e lirë[20], dhe mbi një shkollë në Spanjë që po
kalon në përdorimin e Ubuntu/Linux-it[21] për kompjuterët e saj në
klasa dhe zyra.
== Aktivizohuni: Kontribuoni te prodhuesi i sajtit tonë statik ==
Që prej 2002-it, FSFE-ja, për praninë e vet në internet, përdor një
prodhues sajti statik . Versioni i parë qe shkruar nga Jonas Öberg,
tanimë drejtor ekzekutiv i FSFE-së. Muajin e fundit, te sajti provë
hodhëm një version të përditësuar. Në postimin te blogu i tij,
përgjegjësi i sistemit të FSFE-së, Paul Hänsch, përmbledh veçoritë e
reja, dhe kufizimet[22]. Ndaj nëse jeni të interesuar të përmirësoni nga
ana teknike praninë e FSFE-së në internet, lexojeni atë dhe lidhuni me
ekipin tonë përkatës.
Falënderime për krejt vullnetarët[23], Anëtarët Shokë[24] dhe korporatat
dhuruese[25] që bëjnë të mundur punën tonë,
Matthias Kirschner - FSFE[26]
--
Free Software Foundation Europe <https://fsfe.org>
FSFE News <https://fsfe.org/news/news.en.rss>
Upcoming FSFE Events <https://fsfe.org/events/events.en.rss>
Fellowship Blog Aggregation <https://planet.fsfe.org/en/rss20.xml>
Free Software Discussions <https://fsfe.org/contact/community.en.html>
1. http://blogs.fsfe.org/polina/2015/07/24/fsfe-answers-to-the-consultation-on…
2. https://wiki.fsfe.org/Free_Software_in_public_procurement
3. https://fsfe.org/campaigns/generalpurposecomputing/secure-boot-analysis.sq.…
4. https://dot.kde.org/2015/07/25/akademy-talks-day-1
5. http://blogs.fsfe.org/the_unconventional/2015/06/08/setting-up-a-beaglebone…
6. https://blogs.fsfe.org/the_unconventional/2015/06/06/libreboot-x200-raspber…
7. https://blogs.fsfe.org/ao/2015/05/29/how-i-got-a-thinkpad-t60p-coreboot-gnu…
8. http://www.wired.com/2015/03/need-free-digital-hardware-designs/
9. https://blogs.fsfe.org/eal/2015/07/30/european-coordinators-meeting-2015/
10. http://fsfe.org/activities/education/education.html
11. https://dot.kde.org/2015/07/15/akademy-2015-keynote-matthias-kirschner
12. https://victorhckinthefreeworld.wordpress.com/2015/07/18/entrevista-a-matth…
13. https://joinup.ec.europa.eu/node/144375
14. https://joinup.ec.europa.eu/node/144729
15. http://www.theregister.co.uk/2015/07/22/french_government_computer_agency_r…
16. http://www.fsf.org/news/fsf-invites-the-free-software-community-to-its-30th…
17. http://planet.fsfe.org
18. http://blogs.fsfe.org/ruphy/2015/07/announcing-wikifm/
19. http://danielpocock.com/recording-live-events-like-a-pro-part-one-audio
20. http://blogs.fsfe.org/guido/2015/07/galicia-introducing-over-50-000-student…
21. http://blogs.fsfe.org/guido/2015/07/we-dont-use-free-software-we-want-somet…
22. http://blog.plutz.net/The_FSFE_org_buildscript.html
23. https://fsfe.org/contribute/contribute.sq.html
24. http://fellowship.fsfe.org/join
25. https://fsfe.org/donate/thankgnus.sq.html
26. https://fsfe.org/index.sq.html
= FSFE Newsletter - August 2015 =
[ Lexojeni online: https://fsfe.org/news/nl/nl-201508.sq.html ]
== Reply to EU consultation on copyright, patents, and trade secrets ==
Earlier this month, FSFE answered to the “Consultation on the respect of
intellectual property in public procurement procedures”, initiated by
the European Commission. According to Commission the initial purpose of
the consultation was to “gather evidence, opinions and feedback
regarding the respect of intellectual property rights and trade secrets
in public procurement procedures”, and assess whether there is a need
for a guide for public authorities in this regard.
In our answer, we restate several issues that need to be addressed in
the overall topic of the consultation. For example on software patents
we explained that it is impossible to procure software that is not
violating any patents, and that the rights of copyright holders should
not be devalued by third parties’ patents. In addition, FSFE argued that
every publicly funded software should be published and distributed as
Free Software by default, so that everyone can use the software for
their own purposes and provide better services for public authorities in
return.
Our current trainee Polina Malaja summarised our answers and wrote about
the consultation in her blogpost[1], and made our answers available in
FSFE's wiki[2].
== How to deal with firmware restrictions ==
FSFE's goal is to ensure that the owners of IT devices are always in
full and sole control of them. During the last years this fundamental
principle is being challenged by such developments as UEFI “Secure
Boot”[3], or the proprietary BIOS. This is low-level software that runs
when you turn on your computer. It initialises the hardware and may be
designed to restrict users to install software which is not “authorised”
by the manufacturer. This development was also a topic in your editor's
keynote[4] at this year's Akademy in A Coruña/Spain, that gives an
insight on how to resolve these manufactured restrictions.
One of the ways to counter those developments is alternative boot
firmware. There are several ways to have the built-in proprietary
firmware replaced with free analogues. Our fellow Kevin Keijzer explains
in detail how to "set up a beaglebone black to flash Coreboot"[5], and
how to "flash Libreboot on an Lenovo X200 with a Raspberry Pi"[6].
Another fellow André Ockers explains in his blogpost how he got a
Thinkpad T60p with Trisquel and Libreboot[7].
Beside working on free alternative boot firmware, we also have to look
further into the future. We have to think about how to extend the ideas
of Free Software to hardware. Richard Stallman wrote about this in his
article "Why we need free digital hardware designs"[8].
== Something completely different ==
- On July 24-26, FSFE held its European Coordinators Meeting 2015
(ECM15) in Essen. Amongst many topics our coordinators discussed
strategy, a proposal to restructure FSFE's community and
communication, as well as our press and campaign work. For more
information please read Erik Albers's blogpost[9].
- FSFE's education team updated their website[10]. Have a look at it,
give us feedback, or even better: join our education team to promote
the use of Free Software in schools and universities.
- Your editor, Matthias Kirschner, was interviewed before Akademy. The
interview is available on KDE's website[11]. It covers questions about
your editor's first GNU/Linux distribution, why he studied politics
and management, how he got involved in FSFE, how Free Software is
linked to the progress of society, as well as his involvement in wild
first aid seminars. (Victorhck translated the interview into
Spanish[12].)
- The European Commission published the legislation editor LEOS as Free
Software[13]. It can be used to draft and automatically process legal
texts. Currently the software supports legal texts issued by the EC,
yet can be extended to support other legislative processes.
- Two good developments in France: On one hand the French government has
published templates[14] to be used by procurement officers when
requesting free software-based ICT solutions. The templates include
Free Software procurement clauses that prompt developers to organise
contributing code. On the other hand, France wants its public
administration to prioritise ODF over Microsoft OOXML format (see an
article in the Register[15] ).
- On 3 October 2015 the FSF celebrates its 30th birthday in Boston. That
is a reason to celebrate. As their sister organisation, we invite you
to organise small birthday parties[16] around Europe, too. Let us know
if you plan something, so we promote the celebration.
- From the planet aggregation[17]:
- Riccardo Iaconelli wrote about WikiFM[18], a KDE project which
aims to bring free and open knowledge to the world, in the form of
textbooks and course notes. It is aimed at students, researchers
and continuous learners, with manuals and content ranging from
basic calculus to “Designing with QML” (already used by High
Energy Physics Software Foundation).
- Daniel Pocock explains howto[19] record live events with your
mobile phone and a lapel microphone.
- Guido Arnold reported on Galicia introducing over 50 000 students
to free software[20], and a school in Spain switching to using
Ubuntu/Linux[21] for its desktop PCs in class rooms and offices.
== Get active: Contribute to our static website generator ==
Since 2002 FSFE is using a static website generator for our web
presence. The first version was written by Jonas Öberg, who is now
FSFE's Executive Director. Last month we introduced an updated version
to the test instance of our website. In his blog post, FSFE's webmaster
Paul Hänsch summarises its new features, and limitations[22]. So if you
are interested to improve FSFE's web presence on a technical level, read
this and get in contact with our web team.
Thanks to all the volunteers[23], Fellows[24] and corporate donors[25]
who enable our work,
Matthias Kirschner - FSFE[26]
--
Free Software Foundation Europe <https://fsfe.org>
FSFE News <https://fsfe.org/news/news.en.rss>
Upcoming FSFE Events <https://fsfe.org/events/events.en.rss>
Fellowship Blog Aggregation <https://planet.fsfe.org/en/rss20.xml>
Free Software Discussions <https://fsfe.org/contact/community.en.html>
1. http://blogs.fsfe.org/polina/2015/07/24/fsfe-answers-to-the-consultation-on…
2. https://wiki.fsfe.org/Free_Software_in_public_procurement
3. https://fsfe.org/campaigns/generalpurposecomputing/secure-boot-analysis.sq.…
4. https://dot.kde.org/2015/07/25/akademy-talks-day-1
5. http://blogs.fsfe.org/the_unconventional/2015/06/08/setting-up-a-beaglebone…
6. https://blogs.fsfe.org/the_unconventional/2015/06/06/libreboot-x200-raspber…
7. https://blogs.fsfe.org/ao/2015/05/29/how-i-got-a-thinkpad-t60p-coreboot-gnu…
8. http://www.wired.com/2015/03/need-free-digital-hardware-designs/
9. https://blogs.fsfe.org/eal/2015/07/30/european-coordinators-meeting-2015/
10. http://fsfe.org/activities/education/education.html
11. https://dot.kde.org/2015/07/15/akademy-2015-keynote-matthias-kirschner
12. https://victorhckinthefreeworld.wordpress.com/2015/07/18/entrevista-a-matth…
13. https://joinup.ec.europa.eu/node/144375
14. https://joinup.ec.europa.eu/node/144729
15. http://www.theregister.co.uk/2015/07/22/french_government_computer_agency_r…
16. http://www.fsf.org/news/fsf-invites-the-free-software-community-to-its-30th…
17. http://planet.fsfe.org
18. http://blogs.fsfe.org/ruphy/2015/07/announcing-wikifm/
19. http://danielpocock.com/recording-live-events-like-a-pro-part-one-audio
20. http://blogs.fsfe.org/guido/2015/07/galicia-introducing-over-50-000-student…
21. http://blogs.fsfe.org/guido/2015/07/we-dont-use-free-software-we-want-somet…
22. http://blog.plutz.net/The_FSFE_org_buildscript.html
23. https://fsfe.org/contribute/contribute.sq.html
24. http://fellowship.fsfe.org/join
25. https://fsfe.org/donate/thankgnus.sq.html
26. https://fsfe.org/index.sq.html