= Buletini i FSFE-së - Gusht 2015 =
[ Lexojeni online: https://fsfe.org/news/nl/nl-201508.sq.html ]
== Përgjigje konsultës së BE-së mbi të drejtat e kopjimit, patentat, dhe sekretet tregtare ==
Në fillimet e këtij muaji, FSFE-ja iu përgjigj “Konsultës mbi respektimin e pronësisë intelektuale në procedurat e prokurimeve publike”, të mbajtur me nismën e Komisionit Europian. Sipas Komisionit, qëllimi fillestar i konsultës qe “mbledhja e provave, opinioneve dhe përshtypjeve lidhur me respektimin e të drejtave të pronësisë intelektuale dhe sekreteve tregtare gjatë procedurave të prokurimit publik”, dhe të shprehej nëse për këtë temë ka nevojë për një udhërrëfyes për autoritetet publike.
Në përgjigjen tonë, e rivumë gishtin në disa çështje që kanë nevojë të trajtohen te tema e përgjithshme e konsultës. Për shembull, lidhur me patentat mbi software-in shpjeguam se është e pamundur të prokurohet software i cili nuk cenon asnjë patentë, dhe se të drejtat e zotëruesve të të drejtave të kopjimit nuk duhet të zhvleftësohen nga patenta palësh të treta. Për më tepër, FSFE-ja mbrojti idenë se çdo software i financuar me paranë publike do të duhej të publikohej dhe shpërndahej si Software i Lirë, si parazgjedhje, që cilido të mund ta përdorë software- in për qëllimet e veta dhe kështu të ofrojë shërbime më të mira për autoritetet publike.
Praktikantja jonë e tanishme, Polina Malaja i përmblodhi përgjigjet tona dhe shkroi rreth konsultës në blogun e vet[1], si dhe i hodhi përgjigjet tona te wiki i FSFE-së[2].
== Si t’ia bëjmë me kufizimet në nivel firmware-i ==
Synimi i FSFE-së është t’u sigurojë atyre që zotërojnë pajisje TI të kenë gjithnjë kontrollin mbi to, dhe vetëm ata. Gjatë viteve të fundit ky parim themelor është goditur nga zhvillime të tilla si UEFI “Secure Boot”[3], ose BIOS pronësorë. Këtu bëhet fjalë për software të shkallës së ulët që xhiron sapo ndizni kompjuterin tuaj. Ky gatit hardware-in dhe mund të hartohet i tillë që t’ua pengojë përdoruesve instalimin e software-it që nuk është “autorizuar” nga prodhuesi. Ky fakt qe gjithashtu një nga temat në fjalën e redaktorit tuaj[4] të mbajtur në Akademy-në e këtij viti në Korunja të Spanjës, ku jepen disa ide se si mund të shmangen këto kufizime të trupëzuara në produkt.
Një nga rrugët për t’iu kundërvënë këtyre zhvillimeve është pasja e firmware-i alternativ nisjeje. Ka disa mënyra për të zëvendësuar firmware-in pronësor të trupëzuar në produkt me të ngjashëm të lirë. Anëtari ynë shok, Kevin Keijzer, shpjegon me hollësi se si "të rregullohet një Beaglebone Black për të instaluar në të Coreboot"[5], dhe se si "të hidhet Libreboot në një Lenovo X200 me Raspberry Pi"[6]. Një tjetër anëtar shok, André Ockers, shpjegon në blogun e tij se si kaloi një Thinkpad T60p në Trisquel dhe Libreboot[7].
Veç punës për firmware alternativ dhe të lirë nisjesh, na duhet edhe të shohim më tej në perspektivë. Na duhet të mendojmë se si t’i shtrijmë idetë e Software-it të Lirë te hardware-i. Richard Stallman-i shkroi rreth kësaj në artikullin e tij "Why we need free digital hardware designs"[8].
== Diçka krejt tjetër ==
- Më 24-26 korrik, FSFE-ja mbajti në Esen Mbledhjen e Bashkërenduesve Europianë për 2015-n (ECM15). Mes mjaft temave, bashkërenduesit tanë diskutuan mbi strategjinë, mbi një propozim për ristrukturim të bashkësisë dhe ndërlidhjeve të FSFE-së, si dhe mbi shtypin tonë dhe punën me fushatat. Për më tepër hollësi, ju lutemi, lexoni postimin te blogu i Erik Albers-it[9].
- Ekipi i FSFE-së për arsimin përditësoi sajtin e vet[10]. Hidhini një sy, na jepni përshtypjet, ose më mirë akoma: bëhuni pjesë e ekipit tonë të arsimit që të promovoni përdorimin e Software-it të Lirë në shkolla dhe universitete.
- Redaktorit tuaj i morën një intervistë para fillimit të punimeve të Akademy-së. Intervista gjendet te sajti i KDE-së[11]. Në të mbulohen pyetje rreth shpërndarjes së parë GNU/Linux të përdorur nga redaktori juaj, pse studioi politikë dhe administrim, si u përzie me FSFE-në, si lidhet përparimi i shoqërisë me Software-in e Lirë, si dhe për përfshirjen e tij në seminare mbi ndihmën e parë për kafshë të egra. (Victorhck e përktheu intervistën në spanjisht[12].)
- Komisioni Europian hodhi në qarkullim si Software të Lirë programin LEOS për përpunim tekstesh ligjorë[13]. Ky mund të përdoret për të hartuar dhe përpunuar automatikisht tekste ligjorë. Deri tani software-i mbulon tekste ligjorë të prodhuar nga KE-ja, por mund të zgjerohet për të mbuluar procese të tjera ligjvënieje.
- Dy zhvillime të mbara në Francë: Nga njëra anë, qeveria frënge ka hedhur në qarkullim gjedhe[14] për përdorim nga nëpunës prokurimesh kur kërkohen zgjidhje TKI me bazë software-in e lirë. Gjedhet përfshijnë klauzolat e prokurimit të Software-it të Lirë që i detyrojnë zhvilluesit të sistemojnë kodin që kontribuojnë. Në anën tjetër, Franca kërkon nga administrata e vet publike t’i japë përparësi ODF-së kundrejt formatit OOXML të Microsoft-it (shihni një artikull te Register[15] ).
- Më 3 Tetor 2015, FSF-ja kremton në Boston ditëlindjen e 30-të. Kjo do festuar. Si organizmi vëlla i tyre, ju ftojmë të organizoni festa të vockla ditëlindje[16] anembanë Europës. Na e bëni të ditur, nëse planifikoni diçka, që ta promovojmë kremtimin.
- Nga grumbullimet planet[17]:
- Riccardo Iaconelli shkroi mbi WikiFM[18], një projekt KDE që synon t’i japë botës dije të lirë dhe të hapur, në formë tekstesh shkollore dhe shënimesh leksioni. Projekti është menduar për studentët, kërkuesit dhe ata që mësojnë vazhdimisht, me doracakë dhe lëndë që shtrihet nga matematika e thjeshtë deri te “Hartim me QML” (i përdorur tashmë nga High Energy Physics Software Foundation).
- Daniel Pocock shpjegon si[19] të regjistrohen veprimtari /live/ duke përdorur celularin tuaj dhe një mikrofon jake.
- Guido Arnold na njoftoi njohjen në Galicia të mbi 50 mijë nxënësve me software-in e lirë[20], dhe mbi një shkollë në Spanjë që po kalon në përdorimin e Ubuntu/Linux-it[21] për kompjuterët e saj në klasa dhe zyra.
== Aktivizohuni: Kontribuoni te prodhuesi i sajtit tonë statik ==
Që prej 2002-it, FSFE-ja, për praninë e vet në internet, përdor një prodhues sajti statik . Versioni i parë qe shkruar nga Jonas Öberg, tanimë drejtor ekzekutiv i FSFE-së. Muajin e fundit, te sajti provë hodhëm një version të përditësuar. Në postimin te blogu i tij, përgjegjësi i sistemit të FSFE-së, Paul Hänsch, përmbledh veçoritë e reja, dhe kufizimet[22]. Ndaj nëse jeni të interesuar të përmirësoni nga ana teknike praninë e FSFE-së në internet, lexojeni atë dhe lidhuni me ekipin tonë përkatës.
Falënderime për krejt vullnetarët[23], Anëtarët Shokë[24] dhe korporatat dhuruese[25] që bëjnë të mundur punën tonë, Matthias Kirschner - FSFE[26]